Dlaczego częstoskurcz komorowy jest zwykle bardziej groźny od nadkomorowego? Analiza bez owijania w bawełnę.
Zarówno częstoskurcz komorowy (VT), jak i częstoskurcz nadkomorowy (SVT) wiążą się z nieprawidłowo szybkim rytmem serca, ale powstają w różnych częściach serca i stwarzają różne zagrożenia. Oto dlaczego częstoskurcz komorowy jest ogólnie uważany za bardziej niebezpieczny niż częstoskurcz nadkomorowy z technicznego punktu widzenia:
Pochodzenie arytmii:
Częstoskurcz komorowy (VT): Pochodzi z komór, dolnych komór serca. Komory te są odpowiedzialne za pompowanie krwi z serca do płuc i reszty ciała.
Częstoskurcz nadkomorowy (SVT): Powstaje powyżej komór, zazwyczaj w przedsionkach (górnych komorach serca) lub w węźle przedsionkowo-komorowym (AV).
Prawo Starlinga i napełnianie rozkurczowe:
Zależność pomiędzy objętością krwi wypełniającej serce (objętość końcowo-rozkurczowa) a rzutem serca jest opisana przez prawo Starlinga. Do pewnego momentu, gdy serce wypełnia się większą ilością krwi, kurczy się z większą siłą i wyrzuca więcej krwi, zwiększając rzut serca. Istnieje jednak optymalny punkt napełniania. Po przekroczeniu tego punktu zdolność serca do efektywnego pompowania zaczyna spadać. Czas, w którym serce musi wypełnić się krwią między skurczami, nazywany jest rozkurczem. Gdy tętno staje się zbyt wysokie, czas napełniania rozkurczowego skraca się, co może negatywnie wpływać na pojemność minutową serca. Zarówno SVT, jak i VT mogą skrócić czas napełniania rozkurczowego, ale konsekwencje różnią się w zależności od innych czynników.
W przypadku częstoskurczu komorowego, ponieważ arytmia powstaje w głównych komorach pompujących, może ona w większym stopniu upośledzać zdolność serca do pompowania krwi. Może to prowadzić do zmniejszenia przepływu krwi do ważnych narządów, w tym samego serca.
W SVT komory często mają wystarczająco dużo czasu, aby wypełnić się krwią i skutecznie pompować, więc pojemność minutowa serca może być lepiej utrzymana niż w VT.
Synchronia i pochodzenie skurczu:
W SVT, nawet przy szybkim tempie, impuls elektryczny często wykorzystuje normalny układ przewodzenia serca. Oznacza to, że przedsionki kurczą się jako pierwsze, po czym następuje zsynchronizowany skurcz komór, umożliwiając skuteczny przepływ krwi z przedsionków do komór, a następnie do organizmu. W przypadku częstoskurczu komorowego rytm rozpoczyna się w komorach, co często skutkuje mniej zsynchronizowanym i mniej skutecznym skurczem. Może to prowadzić do bardziej znaczącego spadku rzutu serca niż można by oczekiwać na podstawie samej częstości akcji serca.
Podstawowa choroba serca:
Częstoskurcz komorowy często pojawia się w kontekście strukturalnej choroby serca, takiej jak wcześniejszy zawał serca lub kardiomiopatia. Serce z takimi schorzeniami jest już upośledzone pod względem wydajności pompowania. Pojawienie się częstoskurczu komorowego dodatkowo obciąża ten upośledzony system. Z drugiej strony, wiele SVT może wystąpić u osób z normalnym strukturalnie sercem, które może lepiej tolerować wysokie częstotliwości.
Ekstremalne częstości akcji serca:
Podczas gdy SVT mogą mieć bardzo wysokie częstości, istnieje granica tego, jak wysokie są one zazwyczaj ze względu na zaangażowanie węzła AV, który ma właściwości refrakcyjne, które ograniczają szybkość, z jaką impulsy mogą przechodzić z przedsionków do komór. W przeciwieństwie do tego, częstoskurcze komorowe, zwłaszcza te określane jako „torsades de pointes”, mogą osiągać prędkości tak szybkie, że stają się hemodynamicznie niebezpieczne.
Częstoskurcz komorowy może często prowadzić do bardziej wyraźnych objawów, takich jak zawroty głowy, ból w klatce piersiowej lub utrata przytomności, ze względu na bardziej znaczący wpływ na pojemność minutową serca. W niektórych przypadkach może prowadzić do niestabilności hemodynamicznej, stanu, w którym serce nie jest w stanie utrzymać przepływu krwi w celu zaspokojenia potrzeb organizmu.
SVT może również powodować objawy, ale są one zazwyczaj mniej nasilone. Niestabilność hemodynamiczna jest mniej powszechna w przypadku SVT.
Czas trwania i uporczywość:
Niektóre formy częstoskurczu komorowego, zwłaszcza nieleczone lub w przypadku innych chorób serca, mogą utrzymywać się i nie kończyć się samoistnie, prowadząc do dłuższych okresów zmniejszonej pojemności minutowej serca.
Wiele SVT może być samoograniczonych lub łatwiejszych do zakończenia za pomocą prostych manewrów (Valsava) lub leków.
Potencjał do pogorszenia:
Częstoskurcz komorowy ma znacznie większe prawdopodobieństwo przekształcenia się w bardziej niebezpieczne rytmy, takie jak migotanie komór (VF). VF to chaotyczny i nieefektywny rytm serca, który prowadzi do nagłej śmierci sercowej (NZK), jeśli nie zostanie natychmiast leczony (defibrylacja).
SVT, choć nieprzyjemny i potencjalnie problematyczny, jeśli się nawet dłużej utrzymuje, to jest to mimo wszystko niewspółmiernie mniej prawdopodobne, że bezpośrednio doprowadzi do zagrażających życiu arytmii jak VF.
Podsumowanie
To wszystko powiedziawszy, nie wszystkie VT i SVT są sobie równe. Istnieją scenariusze, w których bardzo szybki SVT może rzeczywiście znacznie zmniejszyć pojemność minutową serca, szczególnie u osób z innymi czynnikami ryzyka lub chorobami serca. Podobnie, istnieją formy VT, które mogą być lepiej tolerowane. Specyfika scenariusza, stan zdrowia danej osoby oraz dokładny typ i szybkość arytmii odgrywają ważną rolę.
